Barış Öney
Barış Öney, Bloomberg HT’de Açıl Sezen’in sunduğu Yatırım Kulübü programına konuk oldu. Öney’in, Özel Sermaye Fonları, satın alma / birleşme işlemleri ve Türk şirketleri için dünyada bulunan büyüme fırsatlarından bahsettiği programdan konu başlıkları:
- Son 10 yıllık dönemde Türkiye’ye şirket satın alma ya da birleşme yoluyla gelen çoğu stratejik yatırımcının arkasında özel sermaye fonları var. Bu işlemlerin yıllık ortalama %62’si bu şekilde gerçekleşiyor. Özel Sermaye Fonları yatırım yaptıkları şirketlere satın alma yoluyla büyümeyi de teşvik ediyorlar. Bu yöntemle büyümeler giderek artacak.
- Özel Sermaye Fonları, ABD ve Avrupa’da 2008-2009 krizlerinden sonra çok sayıda yatırım yaptı ve son 7 yılda ciddi getiriler elde etti.
- Dünyada ve Türkiye’de satın alma ve birleşmelerin sayısının artmasını bekliyoruz.
- Dünyada özel sermaye fonlarına giden yılda 500 milyar dolarlık fon var. Yükselen pazarlar bunun yüzde 10’unu alabiliyor. Türkiye’ye gelen bunun da çok düşük bir miktarı. Yükselen pazarlara gelen bu fonların büyük miktarı Çin’e gidiyor.
- Yükselen pazarlara giden yeni fon girişleri son 3 yıldır düşüşte. 2016’da da düşüş gösterirken, Türkiye yükseldi. Türkiye’ye 2012’den beri ilk kez 1 milyar dolara yakın para girişi oldu. Geçmişten henüz yatırıma dönmemiş de 1 milyar dolar civarı fon vardı. Türkiye’de şu an toplam 2 milyar dolar önümüzdeki 1-2 yılda yatırım yapmayı planlayan fon var.
- Bu fonlar yatırım yapabilecekleri şirket arıyorlar.
- Avrupa’da ABD’de yatırım yapan özel sermaye fonları, 2010 civarlarında yatırım yaptıkları yatırımlardan artık çıkmak istiyorlar. Türk şirketleri yurtdışında şirket satın alma yoluyla büyümeyi düşünürlerse çok iyi fırsatlar bulabilirler. Fonların satacağı şirketleri Türk şirketleri satın alabilirler. Bu işlemler giderek artacaktır. Önümüzdeki 10 yılda Türk sermayesi yurt dışında yapacakları şirket alımlarıyla giderek küreselleşecek diye düşünüyorum.
- Fonların şirketlere olan katkısı yalnızca finansman sağlamak değil. Bunun dışında bir diğer faydası da şirket alım satımı konularında bünyelerinde ciddi deneyimleri barındırıyor olmaları ve bu konuda uzman olmaları. Türkiye’nin çoğu şirketinde bu tarz uzmanlık alanları yok. Şirketlerimiz üretimi, servisi, pazarlamayı çok iyi bilirler ancak şirket alım satımı ve yatırım konusunda çok fazla bilgiye sahip değiller. Özel Sermaye Fonlarından yatırım aldıkları takdirde onlardan bu konularda da destek alabilirler.
- İki senedir EMPEA ile birlikte Özel Sermaye Fonları konferansları yapıp ardından raporlar yayınlıyoruz. Oradaki gözlemlerimiz son dönemde yeni fonların yaratıldığı ve yatırımlardan başarılı çıkışlar olduğu ki en önemli konu bu fonların çıkabilmeleri. Ne kadar rahat ve başarılı çıkabilirlerse ondan çok daha fazla kaynak Türkiye’ye gelir. Önümüzdeki 2 yıl en az 80 civarında çıkış ve 40 tane yatırım bekliyoruz. Bu döngü ne kadar güçlü olursa o kadar sermaye oluşur. Bu sermaye ile çalışabilmeyi öğrenebilmemiz çok önemli.
- Son dönemde Türkiye’de şirket değerleri dolar bazında düştü. Ancak şirket değerlerine yalnızca bugünle sınırlı olarak bakmamak lazım. Bu bir bütünsel faydadır.
- EMPEA, ABD dışında ilk ülke temsilciliğini Türkiye’ye verdi. Türkiye’de de bu temsilciliği Globalturk Capital olarak biz aldık. Bu da Özel Sermaye Fonlarının Türkiye’ye odaklanıyor olduğunun da bir göstergesi. Türk şirketlerinin bunu değerlendirmesi yararlı olacaktır. Aynı sektördeki şirketlerin birbirini satın alarak büyümesi çok kıymetli. Önlerinde çok önemli bir fırsat var.
- Yükselen pazarlara genel açıdan bakıldığında sıkıntılı görünüyor ama tek tek bakınca çok iyi fırsatlar da bulunuyor.
- Tüm dünyada teknoloji, yapay zeka ve sağlık sektörü revaçta. Ayrıca finansal ve iş hizmetleri öne çıkıyor. Türkiye’de bu sektörde faaliyet gösteren, yatırım yapan ve niş ürünler üreten firmalar ön plana çıkacak.
